علت سیاه شدن طلا روی دست (علت سیاه شدن انگشت با انگشتر طلا)

طلا به عنوان باارزش ترین فلز، در حالت خالص خود در برابر واکنش های شیمیایی بسیار مقاوم است؛ ولی به دلیل نرمی بیش از حد، برای تبدیل شدن به زیورآلات تزیینی باید با فلزاتی مثل نیکل، مس و نقره ترکیب شود. علت سیاه شدن طلا روی دست مانند انگشتر طلا زنانه یا دستبند عوامل مختلفی دارد که از جمله آنها می توان به استفاده بیش از حد از این فلزات، عیار پایین طلا، مواد آرایشی، پختن غذا، برخورد مواد غذایی مثل آبلیمو با آن و… اشاره داشت. البته با راهکارهایی مانند به کارگیری از آمونیاک یا جوش شیرین می توان تا حدودی این مشکل را رفع کرد.

چرا انگشتر طلا دست را سیاه میکند؟

علت سیاه شدن طلا روی دست به عوامل مختلفی مربوط می شود. در زیر به مهمترین این مسائل پرداخته ایم:

1. استفاده از آلیاژ مس در ترکیب با طلا

برای پایین آوردن عیار طلا، سازندگان آن از فلز مس در ترکیب آن استفاده می کنند. برخی از طلاسازان برای سود بیشتر، مس بی کیفیت را به کار می گیرند. به همین دلیل، موقع مواجه با رطوبت رد سبز رنگی اطراف پوست آن به وجود می آید. این رنگ در واقع نمک های مسی یا زنگ زدگی آن می باشد. برخی به اشتباه علت این امر را وجود حساسیت خود فرد می دانند؛ ولی در واقع حساس بودن با نشانه های قرمزی، جوش و خارش همراه است.

2. استفاده از آلیاژ نقره استرلینگ در ترکیب با طلا

در طلاهای سفید برای پایین آوردن عیار آن از نوعی نقره به نام استرلینگ استفاده می شود. اگر مقدار این ماده زیاد باشد، در مجاورت پوست اکسید شده و رنگ بدن را به سیاه و سبز تبدیل می کند.

3. استفاده از آلیاژ نیکل در ترکیب با طلا

از فلز نیکل بیشتر در طلاهای سفید با عیار پایین استفاده می شود و واکنش های آن شبیه فلز مس می باشد با این تفاوت که این فلز در مجاورت با پوست به رنگ سیاه در می آید. طلاسازان برای رفع این مشکل روی زیورآلات را آب طلا می زنند تا در هنگام استفاده در امان بماند و طلا براق تر دیده شود؛ ولی در هنگام مصرف بیش از حد، روکش آن برداشته شده و به مرور پوست را سیاه می کند.

4. تعریق بدن

عرق بدن حاوی اسیدهای چربی است که با آلیاژهای به کار رفته در طلا واکنش نشان می دهد و علت سیاه شدن طلا روی دست، همین امر می تواند باشد. طلای خالص به هیچ عنوان دچار خوردگی نمی شود؛ اما وجود عناصر مختلف در ترکیب آن دلیل واکنش های شیمیایی در شرایط مرطوب می گردد. همچنین در عمل تعریق سولفور آزاد شده از بدن، دلیل ایجاد لکه های سبز رنگ پوست می شود.

5. رفتن به استخر

وجود نمک و کلر در آب استخر باعث خوردگی طلا می شود. فلزاتی مثل نیکل و مس در مجاورت این مواد به رنگ سیاه در می آیند. به همین منظور، در هنگام رفتن به استخر، زیورآلات خود را در بیاورید تا روکش آب طلای آن از بین نرفته و به این مشکل برخورد نکنید.

6. استفاده از مواد آرایشی

درموگرافیسم سیاه پدیده ای است که به دلیل تماس مواد آرایشی حاوی ترکیبات شیمیایی با جواهرات ایجاد می شود و منجر به ظهور لکه های سیاه روی پوست می گردد. ترکیباتی مانند اکسید روی، دی اکسید تیتانیوم، اکسید فریک و کالامین در این فرآیند نقش دارند. این مواد به عنوان سمباده عمل کرده و فلزات نرم موجود در جواهرات مانند طلا و نقره را ساییده و رسوبات سیاهی بر روی پوست باقی می گذارند. این رسوبات به راحتی با آب و صابون قابل پاک سازی هستند.

7. استفاده از مواد شوینده و غذایی

مواد شوینده دارای ذرات ساینده ای است که فلزات بکار رفته در طلا را دچار تجزیه شوندگی قرار می دهد. پس علت سیاه شدن طلا روی دست می تواند استفاده زیاد از همین مواد باشد. برخی از مواد غذایی مثل آبلیمو که خاصیت اسیدی دارند، نیز عامل این اتفاق می گردند. وقتی زیورآلات در معرض مستقیم اینگونه مواد قرار گیرد، با اندکی رطوبت و تعریق بدن، واکنش نشان داده و پوست را سیاه می کند.

8. کم خونی و استفاده از برخی داروها

در قدیم بر این باور بودند، علت سیاه شدن طلا روی دست، کم خونی فرد می باشد. امروزه با پیشرفت تکنولوژی دانشمندان به این باور رسیده اند که وقتی فردی دچار فقر آهن و کم خونی است، خون بدن آن اسیدی شده و با آلیاژهای موجود در طلا واکنش شیمیایی انجام می دهد و باعث سیاه شدن پوست می شود.

9. واکنش پوستی تماسی

درماتیت تماسی یک واکنش آلرژیک به مس و نیکل موجود در طلا می باشد که سیستم ایمنی بدن به این مواد عکس العمل نشان داده و علائمی مانند کهیر، اگزما و خارش پوست را ایجاد می کند. این مشکل معمولاً پس از چند روز یا هفته بهبود می یابد؛ اما در موارد حاد نیاز به مشاوره پزشکی دارد.

10. میزان عیار طلا

علت سیاه شدن طلا روی دست، میزان عیار طلا می باشد. استاندارد آن در ایران 18 است؛ اما برخی از طلا سازان عیارهای مختلفی مثل 14، 12، 10 نیز می سازند. هر چه این میزان معیار پایین بیاید، احتمال سیاه شدن آن بیشتر می شود. البته این بدان معنا نیست که عیار 18 دست را سیاه نمی کند، این مسئله در دراز مدت با از بین رفتن آبکاری طلا مشخص می شود.

11. آبکاری نامناسب طلا

علت سیاه شدن طلا روی دست، آبکاری نامناسب آن می باشد. اگر این کار با کیفیت انجام نگیرد، در دراز مدت موجب سیاه شدن پوست می شود و تنها راه خلاصی از این معضل، انجام دوباره آن است.

12. عوامل خارجی موثر

عوامل خارجی دیگری که می توانند عامل تغییرات شیمیایی و خوردگی و علت سیاه شدن طلا روی دست شوند، شامل آنتی بیوتیک ها، باقی مانده مواد صابونی، عطرها و انواع ادکلن و حتی پختن غذا می باشند.

روش های موثر برای تمیز کردن طلایی که سیاه شده

برای تمیز کردن طلا زرد در خانه می توانید از روش های زیر استفاده کنید. برای این کار راه های مختلفی وجود دارد که در زیر به چند شیوه آن اشاره شده است.

تمیز کردن طلا با آمونیاک

آمونیاک ماده ای بسیار خطرناک است؛ بنابراین حتماً توصیه های ایمنی ارائه شده را رعایت کنید تا سلامتی شما به خطر نیفتد.انجام مراحل تمیز کردن با این ماده باید با دقت و حوصله صورت گیرد و مواد باید به نسبت های مشخص شده ترکیب شوند. این روش تنها برای طلاهایی که حاوی نگین نیستند، کاربرد دارد. در صورتی که جواهرات شما کار شده و دارای نگین هستند، بهتر است از طلاساز برای برطرف کردن این مشکل کمک بگیرید.

• مقدار مواد ترکیبی: آب ولرم = یک پیمانه، مایع ظرفشویی = 5 میلی لیتر، آمونیاک = نصف قاشق چای خوری
• توضیحات تکمیلی استفاده از آمونیاک: موارد را در ظرف شیشه ای ترکیب کرده و محلول بدست آمده را به کمک اسفنج هم بزنید. این ترکیب بوی بدی دارد و بهتر است در فضای باز از آن استفاده شود. حتما در هنگام مصرف ماسک بزنید. قطعه طلا را داخل ظرف به مدت 10 ثانیه قرار داده و با انبر بردارید. با مسواک آن را تمیز کرده و 45 ثانیه در آب قرار داده و با دستمال آن را خشک کنید.

تمیز کردن طلا با جوش شیرین

به علت سیاه شدن طلا روی دست می توانید از روش تمیز کردن طلا با جوش شیرین استفاده کنید. به دلیل کاربرد ایمن و راحت آن در خانه، این روش خیلی پرطرفدار می باشد. برای انجام آن دقت لازم را داشته باشید و در آخر طلا را به مدت 10 دقیقه در هوای آزاد قرار داده تا رطوبت آن از بین برود.

• مقدار مواد ترکیبی: آب ولرم = دو پیمانه، جوش شیرین = 1 تا ⅕ قاشق غذاخوری
• توضیحات تکمیلی استفاده از جوش شیرین: آب را درون ظرفی ریخته تا به جوش بیاید. درون کاسه ای را ورق فویل می کشید، به طوری که تا لبه های آن قرار بگیرد. سپس طلاهای سیاه شده را درون کاسه قرار می دهیم. روی همه آنها جوش شیرین ریخته به مدت 5 دقیقه می گذاریم به همین حالت باقی بماند. آب جوش را تا جایی اضافه می کنید که تمامی سطح زیورآلات را احاطه نماید. 5 دقیقه دیگر صبر نمایید تا ورق های آلومینیوم با طلا واکنش های خود را انجام دهند و بعد از آن با کمک انبر طلا را برداشته و زیر آب سرد می برید.

علت سیاه نشدن پوست با طلای خالص

طلاسازان زیورآلات را با طلای خالص 24 عیار نمی توانند بسازند. به همین دلیل فلزاتی مثل نیکل، مس و نقره را برای استحکام بیشتر به آن اضافه می کنند. یکی از دلایلی که طلا حین استفاده سیاه می شود، وجود همین آلیاژهای به کار رفته در آن است. اگر میزان هر کدام از این عناصر در طلا زیاد باشد، عیار آن را پایین می آورد. این در حالی است که اگر این مقدار کم باشد عیار طلا بالا می رود و خالص تر می شود. علت سیاه شدن طلا روی دست به همین مسئله ربط دارد؛ به عنوان مثال، در طلاهای عیار 10 از فلز نیکل استفاده شده و هنگام استفاده از این جواهرات دست سیاه می گردد.

نکات مراقبت از طلا و جواهرات و جلوگیری از سیاه شدن آن

علت سیاه شدن طلا روی دست عوامل مختلفی را شامل می شود. برای در امان ماندن از این مشکل می توانید از روش های زیر استفاده نمایید:

• طلا و جواهرات را در دستمال نرم بدون پرز یا جعبه مخصوص با فضای داخلی ساتن قرار دهید.
• هنگام شنا در استخر یا دریا از زیورآلات استفاده نکنید.
• از قرار دادن طلا در معرض صابون، شامپو و مایع ظرفشویی خودداری کنید.
• عطر و ادکلن را بر روی طلا اسپری نکنید.
• قبل از ورزش یا فعالیت هایی که باعث تعریق می شوند، از زیورآلات طلا استفاده نکنید.
• قبل از تمیزکاری یا کارهایی که ممکن است آسیب بزنند، زیورآلات را از دست خود خارج کنید.
• از محلول های تمیز کننده مناسب برای پاک سازی طلاها استفاده کنید.
• در هنگام استفاده از مواد آرایشی، از زیورآلات استفاده نکنید یا پس از به کارگیری از مواد آرایش، پوست را تمیز کرده و سپس طلاها را بپوشید.
• زیورآلات طلا را آخرین موردی که می پوشید، قرار دهید و بعد از بازگشت هم آن ها را اول از همه در بیاورید و تمیز کنید.
• برای جلوگیری از خوردگی سطح طلا، می توانید از برق ناخن به عنوان لایه محافظ استفاده کنید.
• هر چند وقت یکبار آبکاری مجدد طلاها را انجام دهید تا از سیاه شدن طلا و پوست جلوگیری شود.
• اگر طلاهای جدید باعث سیاه شدن پوست شما شدند، به طلافروشی مراجعه کرده و درخواست آبکاری مجدد کنید.

روش های خانگی برای براق کردن طلا

برای رفع علت سیاه شدن طلا روی دست، از هر ماده سفید کننده ای نباید برای براق کردن آن استفاده کرد؛ زیرا کلر موجود در برخی از آنها باعث از بین رفتن آبکاری زیورآلات می شود. آبلیمو را به هیچ عنوان برای تمیزی طلا به کار نگیرید؛ زیرا اسید موجود در آن طلا را می خورد. برای براق کردن طلاهای کدر شده می توانید از دو طریق زیر در خانه انجام دهید.

براق کردن طلا به کمک مایع ظرفشویی

برای براق کردن طلا با مایع ظرفشویی می توانید در ظرفی چند قطره از مایع را در کاسه آب گرم قرار داده و با گذشت 15 دقیقه، آن را خارج کرده و با مسواک نرم همه جای آن را تمیز نمایید. آبکشی نهایی آن با آب گرم می باشد و در انتها آنها را با دستمال نرم خشک کنید.

براق کردن طلا به کمک آب جوش و الکل

برای ضدعفونی کردن طلای خود، می توانید زیورآلات بدون نگین خود را در ترکیب آب جوش و مقدار کمی الکل قرار دهید و تا لحظه سرد شدن آب صبر نمایید. در صورت داشتن نگین روی طلا از این روش استفاده نکنید؛ زیرا الکل باعث شل شدن نگین می شود.

 نتیجه گیری؛ چرا انگشتر طلا دست را سیاه میکند؟

علت سیاه شدن طلا روی دست، ترکیب آن با فلزات دیگر مانند مس، نیکل و نقره است که باعث واکنش های شیمیایی می شود. عواملی مانند تعریق، مواد آرایشی، کلر و نمک آب استخر و عیار پایین طلا نیز می توانند این مشکل را افزایش دهند. برای جلوگیری از آن می توانید، با نگهداری صحیح طلا، از تماس با مواد شیمیایی و تعریق پرهیز کرد و همچنین با انجام آبکاری منظم، از آسیب دیدن زیورآلات محافظت نمایید. در صورت سیاه شدن آنها، می توانید از روش های خانگی مانند به کارگیری از آمونیاک یا جوش شیرین برای تمیز کردن طلا استفاده کنید. فروشگاه ایرانی طلا با ارائه بهترین و با کیفیت ترین زیورآلات شما را از نگرانی بابت سیاه شدن طلا حین استفاده در می آورد و به شما این اطمینان را می دهد که طلای خریداری شده با عیاری واقعی می باشد.

سوالات متداول؛ علت سیاه شدن انگشت با انگشتر طلا

چطور می توانم سیاهی روی پوست را که با طلا به وجود آمده، پاک کنم؟

با استفاده از مواد شوینده، دستمال مرطوب، شیرپاک کن به راحتی می توانید سیاهی روی دست را پاک نمایید.

چگونه طلای نگین دار را که سیاه شده، براق کنم ؟

حتماً باید طلای نگین دار خود را به جواهرساز بسپارید و خودتان هیچ اقدامی روی آن انجام دهید.

کدام نوع طلا بیشتر پوست بدن را سیاه می کند؟

طلای سفید به علت عیار پایین تغییر رنگ بیشتری می دهد.